Tìm hiểu về chứng đỏ da toàn thân

Đỏ da toàn thân là bệnh da liễu dễ nhận biết với hiện tượng da đỏ, vùng da bị ảnh hưởng chiến trên ½ diện tích cơ thể. Ngoài thương tổn da, còn có những biểu hiện toàn thân. Bệnh tiến triển kéo dài, trường hợp nặng có thể nguy hiểm đến tính mạng. Do đó, chúng ta cần nắm bắt được các kiến thức y khoa về bệnh để có thể thăm khám, điều trị hiệu quả nhất.

Đỏ da toàn thân và nguyên nhân gây bệnh

Đỏ da toàn thân xảy ra ở mọi lứa tuổi, gặp nhiều ở tuổi 40-60 hoặc cao hơn (trừ những trường hợp đỏ da toàn thân do viêm da cơ địa, viêm da dầu, bong vảy da do tụ cầu, vảy cá bẩm sinh). Bệnh gặp ở cả hai giới, tỉ lệ nam gấp 2 đến 4 lần nữ, phân bố ở tất cả các chủng tộc và các khu vực.

Căn nguyên gây bệnh đỏ da toàn thân rất phức tạp. Đỏ da toàn thân có thể thứ phát do mắc các bệnh da hoặc các bệnh toàn thân khác, có thể nguyên phát khi không xác định được căn nguyên. Do đó, cho đến nay việc chẩn đoán và điều trị chứng đỏ da toàn thân vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

Chẩn đoán bệnh đỏ da toàn thân

Đỏ da toàn thân có diễn biến phức tạp chính vì thế chúng ta cần sớm nhận biết và kiểm soát bệnh một cách hiệu quả. Việc chẩn đoán đỏ da toàn thân cần được tiến hành nhanh chóng, tại các cơ sở y tế uy tín để đảm bảo độ chính xác từ đó có hướng điều trị đúng đắn.

Các dấu hiệu lâm sàng của đỏ da toàn thân gồm:

Thương tổn da

Da có màu đỏ tươi hay đỏ tím tùy theo thời gian, căn nguyên và sự tiến triển của bệnh. Vảy da có thể bong sớm nhưng thường thấy xuất hiện đồng thời với dát đỏ và kéo dài trong suốt quá trình tiến triển của bệnh. Kích thước vảy ở giai đoạn cấp thường lớn thành mảng, giai đoạn mãn tính thì thường nhỏ dạng vảy cám.

Phù nề cũng thường gặp nhưng ít hơn so với hai triệu chứng trên. Phù có thể toàn thân, cũng có thể chỉ khu trú ở chi dưới. Đôi khi thấy có mụn nước kèm tiết dịch hoặc không tiết dịch. Nếu bội nhiễm sẽ có mủ, vảy tiết làm cho bệnh nặng thêm.

Da dày và các nếp da hằn sâu xuống, đặc biệt là khi phù nề và thâm nhiễm tế bào ở trung bì hoặc lichen hóa. Lòng bàn tay, bàn chân trên 80% có thể bị dày sừng ở những trường hợp đỏ da toàn thân mạn tính.

Tăng hoặc giảm sắc tố làm da thâm sạm hay tạo thành những đám loang lổ.

Da quanh hốc mắt có thể bị viêm đỏ, lộn mi, chảy nước mắt. Ở mặt có thể biến dạng do phù nề hoặc thâm nhiễm làm mất đi các nếp nhăn trên mặt, thay vào đó là những khối gồ lên trông như mặt sư tử.

+ Thương tổn niêm mạc: viêm môi, viêm kết mạc, viêm miệng…

+ Thương tổn tóc, móng: đa số trường hợp có rụng tóc, thưa lông mày, lông mi. Móng xù xì, màu nâu, dày sừng dưới móng, tạo thành những rãnh sâu mủn móng, viêm quanh móng, loạn dưỡng móng thậm chí bong móng thường gặp ở những trường hợp bệnh tiến triển sau nhiều tuần.

+ Cơ năng bao gồm: ngứa có thể rất dữ dội, làm mất ngủ, gây ra các tổn thương do cào gãi, đặc biệt ở những người bệnh có thương tổn nặng và lan rộng. Một số ít trường hợp người bệnh chỉ ngứa nhẹ hoặc có cảm giác rấm rứt khó chịu. Có cảm giác da khô làm hạn chế cử động.

+ Triệu chứng toàn thân: Người bệnh có thể sốt cao hoặc có cảm giác ớn lạnh hay rét run.Đôi khi thấy hạch ngoại biên, gan, lách to.

Đánh giá mức độ nặng của bệnh

Dựa vào các biểu hiện lâm sàng:

– Cường độ phát bệnh, mức độ viêm, bong vảy, phù nề,vết cào xước do gãi, tình trạng bội nhiễm.

– Mức độ ngứa

– Tình trạng mất ngủ

– Ảnh hưởng đến toàn trạng: sốt hoặc hạ nhiệt độ, tình trạng suy nhược, gầy sút, mất nước, hạ huyết áp, nhiễm trùng huyết.

Xét nghiệm đỏ da toàn thân:

– Công thức máu: thiếu máu bình sắc hoặc nhược sắc.

– Tốc độ lắng máu tăng/CRP tăng.

– Men gan, urê, creatinin, protid toàn phần..

– Cấy máu, HIV

– Sinh thiết da

– Tìm ký sinh trùng ghẻ

– Cấy vi khuẩn

– Rối loạn điện giải, kèm theo mất nước.

Biến chứng của đỏ da toàn thân

Bội nhiễm da thường do tụ cầu.

Loét dinh dưỡng có thể là lối vào gây nhiễm trùng hệ thống như: viêm phổi, tắc mạch, huyết khối, đặc biệt ở những người cao tuổi.

Những biến chứng điều trị như do dùng corticoid tại chỗ hoặc toàn thân kéo dài gây chàm hóa, kích ứng, suy giảm miễn dịch, viêm nhiễm mạn tính.

Tiến triển và tiên lượng của bệnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố, đặc biệt là nguyên nhân gây bệnh.

Đỏ da toàn thân chưa rõ căn nguyên tiến triển dai dẳng khó xác định, khoảng 30% các trường hợp sẽ khỏi hoàn toàn, trên 50% bệnh giảm từng đợt, nhiều trường hợp kéo dài có thể tiến triển thành u lympho T.

Điều trị đỏ toàn thân

Nguyên tắc chung: Phải kết hợp điều trị triệu chứng với việc loại bỏ căn nguyên gây bệnh; Điều trị triệu chứng bằng các phương pháp tại chỗ và các thuốc toàn thân.

Điều trị cụ thể: Điều trị tại chỗ với mục đích làm giảm thiểu sự kích thích ở da, giữ ẩm cho da và cải thiện tình trạng viêm. Kết hợp điều trị toàn thân bằng thuốc uống theo chỉ dẫn của bác sĩ. Trong quá trình điều trị bệnh nhân cần theo dõi tiến triển của bệnh. Lập tức có thông báo với bác sĩ khi gặp phải các dấu hiệu bất thường nhằm tránh nguy hiểm đến sức khỏe và tính mạng.

• 10:12 Chiều 19/07/2021
• 754 lượt xem
• Administrator