Bệnh zona thần kinh: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách chữa trị

Zona thần kinh là một bệnh nhiễm trùng cấp tính do siêu Vi trùng có ái tính với thần kinh gây nên. Bệnh thường xuất hiện sau một nhiễm trùng cấp tính như việc bạn bị mắc bệnh sởi, cúm, viêm phổi, sốt rét… Đối tượng mà zona thần kinh hướng đến thường là những người có sức đề kháng kém, hệ miễn dịch yếu và tỷ lệ mắc bệnh nhiều hơn là ở người già. 

Hiện nay đang là mùa phát triển của bệnh zona. Do đó, Dr.thaiha sẽ cùng bạn chia sẻ các kiến thức chung về bệnh để có thể lên phương án phòng trị hiệu quả nhất.

Nguyên nhân gây nệnh zona là gì?

Bệnh zona thần kinh còn gọi là bệnh zona có tên tiếng Anh là shingles. Đây là dạng nhiễm trùng da do virus Varicella zoster (VZV) gây nên. Các virus này cư trú ở các hạch thần kinh trong nhiều tháng, nhiều năm sau khi bạn mắc VZV trước đó hoặc bị thủy đậu trước đó. Khi có cơ hội thuận lợi chúng sẽ tái hoạt gây ra các triệu chứng zona thần kinh mà chúng ta đang mắc phải.

Zona thần kinh phát triển lan truyền theo các dây thần kinh cảm giác làm tổn thương da, niêm mạc. Và đây là bệnh về da nhưng lại có liên quan đến tổn thương gốc ở dây thần kinh. Vậy nên, việc phát hiện và điều trị sớm sẽ là điều vô cùng cần thiết để chúng ta có thể bảo vệ sức khỏe và cuộc sống của mình.

Tuy nhiên, không phải ai cũng phải đối mặt với zona thần kinh. Bình thường thì zona thần kinh sẽ chỉ ảnh hưởng đến bệnh nhân mắc thủy đậu trước đó. Bệnh sẽ xuất hiện cách bệnh thủy đậu một thời gian khá dài. Tùy thuộc sức đề kháng và hệ miễn dịch của người bệnh có tốt không.

Bệnh zona thần kinh và những dấu hiệu nhận biết sớm

Như đã nói ở trên, điều kiện thuận loại để cho virus gây bệnh tái hoạt chính là hệ miễn dịch của con người bị suy yếu. Ngoài ra, các điều kiện khác như các sang chấn tinh thần hoặc suy nhược cơ thể cũng có thể kích thích hoạt động của virus thêm mạnh mẽ hơn, gia tăng các dấu hiệu bệnh.

Một người bị zona thần kinh sẽ có thể nhận biết bệnh qua các biểu hiện lâm sàng sau:

Các dấu hiệu toàn thân

Các biểu hiện toàn thân xuất hiện khi zona bắt đầu khởi phát. Thường là sẽ sau từ 7-12 ngày  virut được tái hoạt động với các dấu hiệu cơ bản là sốt nhẹ, mệt mỏi, đau rát vùng sắp nổi tổn thương như da mặt, đầu,chóng mặt, khó chịu, đi loạng choạng, sợ ánh sáng, rối loạn bài tiết mồ hôi.

Tổn thương zona thần kinh xuất hiện

Tổn thương trên da bắt đầu bằng những rát đỏ, hơi gờ cao, thường là hình bầu dục. Tổn thương sắp xếp dọc theo một dây thần kinh, đứng riêng rẽ nhau hoặc liên kết lại với nhau thành một dải, dừng lại ở đường giữa của cơ thể.

Tình trạng da nổi mụn nước

Mụn nước sẽ xuất hiện sau vài giờ với dạng trong suốt và căng. Sau đó, các mụn nước này sẽ chuyển sang màu đục và liên kết lại với nhau tạo thành các mảng phỏng nước lớn hơn. Khi này người bệnh sẽ cảm thấy ngứa, đau rát bỏng, âm ỉ, đau như kim châm, giật giật từng cơn ở vùng da nhiễm bệnh. Nhiều người còn cảm thấy ù tai, suy giảm thính lực.

Sau 4-5 ngày, các mụn nước này sẽ dần dần khô lại và tạo thành các vảy tiết nhỏ, màu vàng ngả nâu. Các mụn nước lớn sau khi vỡ có thể sẽ tạo ra các ổ loét khá sâu nếu không chăm sóc tốt, khi này da bị tổn thương nghiêm trọng, vết thương lâu lành và để lại sẹo vĩnh viễn.

Nổi hạch lân cận

Viêm hạch lân cận xuất hiện sớm, trước hoặc sau tổn thương da, gây đau. Đây là một triệu chứng quan trọng để chẩn đoán bệnh. Do đó, nếu cảm thấy cơ thể có hạch và các vùng da lân cận có dấu hiệu đau nhức bạn hãy thăm khám sớm để có hướng điều trị hiệu quả.

Rối loạn cảm giác khi mắc zona

Dấu hiệu rối loạn cảm giác ở người bệnh zona cũng thường xảy ra. Đó là các cơn đau nhức thần kinh và đau có thể lan tỏa ra các vùng lân cận. Tuy nhiên, ở người trẻ, thường chỉ đau nhẹ hoặc không đau. Ngược lại ở người già triệu chứng đau đặc biệt dữ dội và tồn tại lâu hơn.

Ngoài ra người bị zona thần kinh còn gặp vấn đề về rối loạn phản xạ da, hoặc bị liệt cơ liên sườn, liệt các dây thần kinh sọ não, nhất là dây VII, liệt rễ thần kinh các chi…

Zona ảnh hưởng đến vùng cơ thể nào?

Theo các bác sĩ chuyên khoa, zona thần kinh có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể. Tuy nhiên, sẽ có một và vị trí “yêu thích” của bệnh gồm:

• Zona liên sườn và ngực bụng. Thường gặp nhất.
• Zona phát triển ở ngực hoặc cánh tay
• Zona cổ hay đám rối cổ nông
• Zona cổ hay cánh tay khu trú ở cổ, vai, mặt trong chi trên.
• Zona đỉnh đầu–cổ, chạy từ gáy lên da đầu và vành tai.
• Zona thắt lưng–bụng, sinh dục-đùi, zona đùi, zona cánh tay hiếm gặp hơn.
• Zona ảnh hưởng đến vùng da quanh mắt, hai gò má.
• Zona thần kinh ảnh hưởng toàn thân….

Trong đó, các tổn thương lan toả toàn thân có thể rải rác trên cơ thể người bệnh. Thường hay gặp ở những người nhiễm HIV/AIDS. Và nó có thể kèm theo hiện tượng teo cơ, rối loạn giao cảm, viêm tuỷ lan ngược gây tử vong đặc biệt nguy hiểm.

Chuẩn đoán và điều trị bệnh zona

Chẩn đoán phân biệt bệnh zona

Tại Phòng khám da liễu Thái Hà hiện nay có rất nhiều người thăm khám điều trị zona thần kinh. Tuy nhiên, hầu hết mọi người đều không phân biệt được đâu là zona, đâu là Herpes, thủy đậu và viêm da tiếp xúc.

Đây là 3 bệnh khá tương đồng và cần được phân biệt như sau:

• Bệnh Herpes

Vị trí thương tổn đặc biệt thường ở vùng bán niêm mạc như môi, sinh dục, thường không có hạch, ít đau, hay tái phát.

• Thuỷ đậu

Cần phân biệt với zona lan tỏa. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ và không có sưng hạch, bạch cầu hạ, không có thương tổn hoại tử hoặc xuất huyết hướng ta đến bệnh thuỷ đậu.

• Viêm da tiếp xúc

Nhất là viêm da tiếp xúc do côn trùng, thường là tổn thương rát, đỏ, không có hạch, không theo đường đi của dây thần kinh.

Vậy nên, chẩn đoán bệnh chính xác nhất sẽ là nhờ đến sự trợ giúp của các bác sĩ chuyên khoa. Tổn thương cơ bản mà zona gây ra sẽ là là các bọng nước, mụn nước, tập trung thành từng đám, ở một bên theo đường đi của các dây thần kinh, kèm theo có đau và sưng hạch lân cận.

Xét nghiệm cần thiết

Bên cạnh đó, người bệnh có thể sẽ phải làm các xét nghiệm về bệnh như chẩn đoán tế bào học. Hoặc bác sĩ có thể yêu cầu làm xét nghiệm HIV để phát hiện nhiễm HIV/AIDS hay không…

Điều trị zona an toàn hiệu quả

Về điều trị zona thần kinh cần được thực hiện một cách tích cực bao gồm điều trị tại chỗ và điều trị toàn thân.

• Với điều trị tại chỗ bạn sẽ cần dùng các thuốc sát khuẩn như dung dịch có chlorhexidine để làm sạch tổn thương ngăn ngừa lây lan bệnh.
• Dùng Kem Acyclovir để kiểm soát các tổn thương da khi chúng mới xuất hiện.
• Với điều trị toàn thân có thể dùng Acyclovir 800mg/lần, dùng 5 lần 1 ngày trong khoảng 7 ngày với người trưởng thành. thuốc giảm đau.
• Trong trường hợp có bội nhiễm vi khuẩn người bệnh cần phải dùng kháng sinh, kháng sinh chống bội nhiễm, kháng viêm, chống phù nề…
• Nếu có kèm theo liệt mặt, cần sử dụng thuốc chuyên biệt liều cao trong đó đáng chú là là vitamin B1, B6, B12 liều cao uống hoặc tiêm.

Theo các bác sĩ zona thần kinh là bệnh lành tính. Bệnh có thể tự khỏi sau từ 2-4 tuần lễ. Tuy nhiên, đây vẫn được đánh giá là bệnh nguy hiểm bởi biến chứng của bệnh gây không ít phiền muộn cho người bệnh, đặc biệt là gây nên zona thần kinh hoặc loét giác mạc mắt gây mù lòa. Bệnh gây đau nhức, khó chịu và làm ảnh hưởng đến nhóm bệnh nhân có tuổi.

Do đó, để phòng tránh bị zona cách tốt nhất là bạn nên tiêm vắc-xin phòng bệnh thủy đậu và nâng cao khả năng đề kháng của cơ thể ngày từ sớm. Và đừng quên thăm khám ngay khi có dấu hiệu zona để có thể phòng trị một cách hiệu quả nhất nhé!

• 3:52 Chiều 18/02/2020
• 1642 lượt xem
• nguyễn hoàng sen