Vết thương bị nhiễm trùng do đâu? Cách điều trị hiệu quả

Khi một vết thương bị nhiễm trùng, không chỉ lành chậm hơn mà còn có thể gây biến chứng nguy hiểm như áp xe, nhiễm khuẩn sâu hoặc sốc nhiễm trùng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân khiến vết thương bị nhiễm trùng, cách nhận diện sớm và các biện pháp điều trị hiệu quả để bảo vệ sức khỏe tốt nhất.

Dấu hiệu cho thấy vết thương bị nhiễm trùng

Không phải vết thương nào cũng nhiễm trùng, nhưng khi đã nhiễm trùng, cơ thể thường phát ra những tín hiệu rất rõ ràng. Nhận biết sớm các dấu hiệu này là bước quan trọng để can thiệp kịp thời, tránh các biến chứng nặng. 

Dưới đây là các dấu hiệu cảnh báo một vết thương đang có nguy cơ hoặc đã bị nhiễm trùng:

• Vết thương sưng, tấy đỏ hoặc đau tăng dần: Thay vì giảm sau vài ngày, cảm giác đau và sưng lại tăng lên, lan rộng ra vùng da xung quanh.
• Chảy dịch hoặc mủ bất thường: Xuất hiện dịch màu vàng, xanh hoặc trắng đục, đôi khi có mùi hôi, đây là dấu hiệu điển hình của nhiễm khuẩn.
• Vùng quanh vết thương nóng và nhạy cảm: Khi sờ vào thấy ấm nóng hơn so với các vùng da khác, điều này thể hiện phản ứng viêm tại chỗ.
• Sốt nhẹ hoặc ớn lạnh: Trong những trường hợp nghiêm trọng, cơ thể có thể phản ứng toàn thân với nhiễm trùng, dẫn đến sốt, mệt mỏi, chán ăn.
• Xuất hiện vệt đỏ lan theo hướng lên cơ thể: Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng đang lan qua hệ bạch huyết, cần được xử lý ngay lập tức.
• Vết thương lành chậm bất thường: Sau 4-5 ngày vẫn không khô, không đóng mài, hoặc đau rát kéo dài, đây là tín hiệu cần chú ý.
• Có mùi lạ phát ra từ vết thương: Mùi khó chịu là do hoạt động của vi khuẩn và mô chết – một chỉ dấu quan trọng của nhiễm trùng hoại tử mô.

Vết thương zona thần kinh dễ bị nhiễm trùng

Nếu thấy một hoặc nhiều dấu hiệu kể trên, đặc biệt là khi có sốt hoặc vết thương trở nên đau rát hơn sau vài ngày đầu, bạn nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt. Điều trị muộn có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng như hoại tử, nhiễm trùng máu hoặc mất chức năng mô vùng bị tổn thương.

Những loại vết thương nào có thể bị nhiễm trùng?

Vết thương nào cũng có thể bị nhiễm trùng nếu gặp các điều kiện thuận lợi (vi khuẩn xâm nhập, miễn dịch yếu, môi trường ẩm bẩn…). Bao gồm cả các vết thương kín và đặc biệt là các vết thương hở. 

Dưới đây là những tổn thương da có nguy cơ nhiễm trùng cao nhất mà bạn cần chú ý:

Dưới đây là các loại vết thương có nguy cơ nhiễm trùng cao:

• Vết thương hở (vết cắt, rách da, trầy xước, vết thương do tai nạn, vết thương do dụng cụ sắc nhọn gây ra…) Những vết thương này bị mất da bên ngoài và lộ mô tế bào da bên trong nên sẽ chảy máu, chảy dịch và rất dễ bị nhiễm khuẩn.
• Vết thương kín chính là các tổn thương ở sâu bên trong khiến cho da bị tụ máu, bầm tím. Thường là các chấn thương do va đập và đè nén. Vùng tụ máu nếu không được xử lý sớm sẽ dẫn đến viêm mô, hoại tử tế bào…
• Vết thương do vật sắc nhọn hoặc đâm sâu (gai, đinh, dao…). Đây là những vết thương dễ gây nhiễm trùng da và cả bệnh uốn ván nếu như vật gây ra vết thương có dính đất cát hoặc gỉ sét.
• Vết thương bỏng (bỏng nước, bỏng lửa, bỏng nhiệt, bỏng hoá chất, bỏng nắng…) là tổn thương da dễ bị nhiễm trùng nhất bởi bỏng khiến cho hàng rào bảo vệ của da bị phá huỷ và cần rất nhiều thời gian để phục hồi.
• Vết mổ sau phẫu thuật thẩm mỹ hoặc điều trị y khoa đều có nguy cơ bị nhiễm trùng gây sưng, đau nhức và tích mủ. Nhiễm trùng trong các thủ thuật y khoa dễ lan rộng và rất khó kiểm soát mức độ nguy hiểm…

Nói tóm lại, vết thương nhỏ có thể bị nhiễm trùng nếu không được chăm sóc đúng cách. Trong khi đó, các vết thương lớn nếu được chăm sóc và bảo vệ đúng cách lại có thể tránh được nguy cơ nhiễm trùng. Câu hỏi được đặt ra là nguyên nhân nào khiến cho các vết thương bị nhiễm trùng?

Nguyên nhân khiến vết thương bị nhiễm trùng

Nhiễm trùng vết thương xảy ra khi vi khuẩn hoặc vi sinh vật xâm nhập vào mô da thông qua các tổn thương hở. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến nhất:

Vệ sinh và chăm sóc vết thương không đúng cách

Khi vết thương không được làm sạch hoặc chăm sóc đúng cách, đây là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi và gây viêm.

• Không rửa sạch vết thương ngay sau khi bị cắt, xước, đâm…
• Bỏ qua bước sát khuẩn ban đầu hoặc dùng dung dịch không phù hợp (như cồn đậm đặc gây kích ứng mô).
• Không thay băng thường xuyên hoặc để băng quá ẩm, dơ gây nhiễm khuẩn thứ phát.
• Gãi, bóc vảy hoặc tiếp xúc tay bẩn khiến vi khuẩn xâm nhập trở lại.

Vết thương tiếp xúc với môi trường ô nhiễm

Nhiều vết thương bị nhiễm trùng là do tiếp xúc với môi trường bẩn hoặc vật dụng, dụng cụ không được vô trùng.

• Vết thương tiếp xúc với đất, nước bẩn, bụi công trường, hoặc vật thể rỉ sét.
• Dùng dụng cụ cắt, nặn không được tiệt trùng như dao lam, nhíp, kéo…
• Mặc quần áo bẩn, bí, gây chà xát lên vết thương đang lành.

Hệ miễn dịch của bệnh nhân bị suy yếu

Những người có cơ địa hoặc bệnh lý làm giảm sức đề kháng sẽ có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn.

• Người lớn tuổi, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai có hệ miễn dịch yếu hơn bình thường.
• Bệnh nhân tiểu đường, suy thận, HIV/AIDS có khả năng kháng khuẩn kém.
• Dùng thuốc ức chế miễn dịch, corticoid dài ngày cũng làm vết thương dễ nhiễm trùng.

Vết mổ đẻ bị nhiễm trùng gây sưng, đau và tiết dịch mủ

Những tác nhân gây nhiễm trùng đáng chú ý

Không phải vết thương nào cũng giống nhau. Một số loại tổn thương có nguy cơ cao hơn vì đặc điểm cấu trúc hoặc vị trí. Và tác nhân gây nhiễm trùng thường gặp nhất hiện nay gồm các loại vi khuẩn, các loại virus và các loại nấm men.

Các loại vi khuẩn thường gặp gồm:

• Staphylococcus aureus (tụ cầu vàng): hay gặp trong nhiễm trùng da, áp xe, vết mổ.
• Streptococcus pyogenes: vi khuẩn này khá phổ biến và là tác nhân gây viêm mô tế bào, viêm họng, hoại tử.
• Pseudomonas aeruginosa: thường gặp trong vết bỏng, vết thương ẩm ướt, kháng kháng sinh cao.
• Clostridium tetani: gây uốn ván, thường do vết thương sâu từ vật bẩn như đinh rỉ sét.

Các loại virus thường gặp gồm: Herpes simplex, HPV, hoặc virus zona (Varicella-zoster)… Thường sẽ kết hợp với vi khuẩn để gây ra nhiễm trùng da.

Các loại nấm gây bệnh gồm: Candida albicans, Aspergillus spp… Vi nấm chủ yếu tấn công vết thương lâu lành, vùng ẩm ướt, vùng kẽ. Thường gặp trong bệnh nhân tiểu đường, suy giảm miễn dịch.

Cách điều trị hiệu quả khi vết thương bị nhiễm trùng

Tùy vào mức độ tổn thương và biểu hiện nhiễm trùng, điều trị có thể thực hiện tại nhà hoặc cần can thiệp y tế. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết các phương pháp xử trí.

Điều trị tại nhà với trường hợp nhẹ

Nếu vết thương chỉ hơi sưng đỏ, chảy ít dịch vàng trong và không kèm sốt hoặc đau nhiều, bạn có thể chăm sóc tại nhà như sau:

• Làm sạch vết thương nhẹ nhàng bằng nước muối sinh lý: Không nên dùng oxy già hoặc cồn 90 độ vì gây bỏng mô.
• Bôi thuốc mỡ kháng sinh tại chỗ: Các loại thuốc mỡ kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ da liễu giúp ức chế vi khuẩn ngoài da.
• Thay băng gạc hằng ngày: Dùng băng gạc vô trùng, không nên dán quá chặt gây bí vết thương.
• Uống nhiều nước, nghỉ ngơi và ăn đủ chất: Tăng cường vitamin C, kẽm, đạm để giúp mô tái tạo.
• Theo dõi sát triệu chứng: Nếu sau 2-3 ngày không cải thiện hoặc trở nặng, cần đi khám bác sĩ.

Điều trị y tế khi nhiễm trùng vừa đến nặng

Trường hợp vết thương có dấu hiệu lan rộng, sưng to, sốt, mủ nhiều hoặc không đáp ứng điều trị tại nhà, cần đến cơ sở y tế để can thiệp.

• Chọc hút hoặc dẫn lưu ổ mủ: Với vết áp xe, tụ dịch, bác sĩ sẽ tiến hành rạch dẫn lưu mủ trong điều kiện vô trùng.
• Dùng kháng sinh toàn thân: Có thể là đường uống hoặc tiêm tùy mức độ và loại vi khuẩn nghi ngờ. Thường dùng amoxicillin-clavulanate, cephalexin, clindamycin…
• Xét nghiệm dịch hoặc máu nếu cần: Giúp xác định loại vi khuẩn gây bệnh và chọn đúng kháng sinh.
• Cắt lọc mô hoại tử: Trong một số trường hợp có mô chết hoặc lan rộng viêm hoại tử, cần can thiệp phẫu thuật nhỏ để lấy bỏ.
• Chăm sóc vết thương y khoa chuyên sâu: Thay băng chuyên dụng, theo dõi mạch, nhiệt độ, huyết áp mỗi ngày.

Cần chăm sóc vết thương khoa học để tránh bị nhiễm trùng

Theo dõi lâu dài và phòng ngừa tái nhiễm

Ngay cả khi vết thương đã lành, cần duy trì một số biện pháp giúp tránh tái nhiễm hoặc để lại sẹo phì đại:

• Không gãi, nặn mủ hay bóc mài vết thương khi đang trong quá trình lành.
• Giữ vùng da khô thoáng, sạch sẽ, tránh mặc đồ quá chật hoặc không thấm mồ hôi.
• Tái khám đúng hẹn nếu có chỉ định: Đặc biệt với bệnh nhân tiểu đường, người có miễn dịch yếu.
• Chích ngừa uốn ván đầy đủ nếu vết thương do vật rỉ sét, động vật cắn hoặc bị sâu.
• Bổ sung dưỡng chất giúp phục hồi mô: Bao gồm vitamin C, E, protein và kẽm.

Vết thương bị nhiễm trùng có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, từ việc vệ sinh không đúng cách, dụng cụ không sạch đến các bệnh lý nền. Tuy nhiên, nếu xử lý đúng ngay từ đầu, bạn hoàn toàn có thể khắc phục hiệu quả. Với các vết nhỏ, chăm sóc tại nhà và dùng thuốc mỡ kháng sinh là đủ; nếu nặng hoặc có dấu hiệu toàn thân, bạn cần đến bác sĩ để được chọc hút, dẫn lưu, dùng kháng sinh đúng cách, tránh nguy cơ biến chứng nghiêm trọng.

Nếu bạn đang cần hỗ trợ điều trị các vết thương trên cơ thể, hãy chủ động liên hệ với phòng khám da liễu thẩm mỹ Thái Hà để nhận được tư vấn nhanh chóng và chính xác nhất.

• 9:29 Sáng 25/06/2025
• 65 lượt xem
• Administrator